Câu 4: Trình bày hoàn cảnh đất nước và chủ trương “Kháng chiến – kiến quốc” ngày 25/11/1945 của Trung ương Đảng. Ý nghĩa của chủ trương đó?

1. Hoàn cảnh đất nước
Thuận lợi cơ bản:
- Nước ta được độc lập, nhân dân được giải phóng khỏi thân phận nô lệ, trở thành người làm chủ đất nước. Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa đã là một nươc độc lập, có chủ quyền
- Khí thế cách mạng sôi nổi trên cả nước. Toàn dân tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, đồng long quyết tâm giữ vững chính quyền, bảo vệ nền độc lập
- Phong trào cách mạng thế giới giải phóng dân tộc, đấu tranh vì hòa bình phát triển mạnh, tạo thành từng làn sóng cách mạng tấn công vào chủ nghĩa đế quốc thực dân
Khó khăn:
- Đất nước ta bị kẻ thù bao vây tứ phía (thù trong – giặc ngoài câu kết với nhau nhằm lật đổ chính quyền cách mạng Việt Nam non trẻ mới giành lại được)
o Miền Bắc: 20 vạn quân Tưởng và tay sai kéo vào nước ta dưới danh nghĩa quân Đồng minh, nhưng thực chất âm mưu là diệt Cộng cầm Hồ, phá tan chính quyền cách mạng, để tạo ra chính quyền phản cách mạng, tay sai của chúng
o Gần 3 vạn quân Anh dưới danh nghĩa Đồng mình nhưng thực chất âm mưu của chúng là giúp Pháp chiếm lại Đông Dương
o 6 vạn quân Nhật cũng sẵn sàng trao vũ khí để cấu kết với các nước đế quốc chống lại chính quyền cách mạng
o 3 vạn quân Pháp kéo vào Việt Nam, vẫn nuôi ý đồ khôi phục sự thống trị ở Việt Nam
o Các tổ chức phản động, giáo phái, Đảng phái đồng loạt nổi lên chống phá cách mạng: Việt Quốc, Việt Cách, …
 Thù trong như nấm, giặc ngoài như rươi.
- Bên cạnh thách thức nghiêm trọng về quân sự, chính trị thì khó khăn về xã hội cũng là một thách thức nặng nề với Đảng và chính quyền cách mạng
o Kinh tế tài chính: kiệt quệ, xơ xác tới mức tiêu điều, kho bạc trống rỗng, nạn đói mới đang đe dọa
o Văn hóa – Xã hội: giặc dốt hoành hành, tệ nạn xã hội tràn lan
o Ngoại giao: Việt Nam chưa được một nước nào trên thế giới công nhận, đặt quan hệ ngoại giao.
2. Chủ trương “Kháng chiến – kiến quốc”
Xác định tính chất cách mạng Đông Dương vẫn là giải phóng dân tộc. Vì cuộc cách mạng này vẫn còn đang tiếp diễn nên khẩu hiệu đấu tranh thời kỳ này là: “dân tộc trên hết, Tổ quốc trên hết”
Phân tích thái độ của từng đế quốc, từ đó xác định thực dân Pháp là kẻ thù chính, cần phải tập trung mũi nhọn vào kháng chiến vì:
- Pháp có nhiều cơ sở và quyền lợi ở nước ta vì chúng từng thống trị nước ta trên 80 năm
- Thực tế Pháp đã nổ súng xâm lược Nam Bộ 23/9/1945
- Pháp không từ bỏ dã tâm xâm lược nước ta lần nữa vì chúng quay trở lại vơ vét để khôi phục kinh tế sau chiến tranh
Chỉ rõ phương thức, âm mưu của các tổ chức phản động, từ đó có các chủ trương hết sức mềm dẻo về sách lược nhưng cứng rắn về mặt nguyên tắc. Có thể nhân nhượng một số quyền lợi kinh tế, chính trị nhưng không vi phạm quyền lợi dân tộc, phải giữ vững sự lãnh đạo của Đảng.
Chỉ thị đề ra những nhiệm vụ cơ bản trước mắt
- Củng cố và bảo vệ chính quyền cách mạng
- Chống thực dân Pháp xâm lược
- Bài trừ nội phản
- Cải thiện đời sống nhân dân
4 nhiệm vụ này phải tiến hành đồng thời nhưng củng cố và bảo vệ chính quyền cách mạng là nhiệm vụ trọng tâm phải đặt lên hàng đầu
Vạch ra các biện pháp cụ thể để nhằm thực hiện nhiệm vụ trên:
- Chính trị (nội chính): Đoàn kết toàn dân, tiến tới tổng tuyển cử, bầu Quốc hội, thành lập Chính phủ chính thức, ban hành Hiến pháp.
- Kinh tế: tăng gia sản xuất để giải quyết nạn đói, đưa ra các phong trào như là: tuần lễ vàng, quỹ độc lập để cứu đói, chống giặc đói
- Quân sự: động viên lực lượng toàn dân, trường kì kháng chiến chống Pháp
- Văn hóa, xã hội: bài trừ văn hóa ngu dân, xóa nạn mùa chữ, xây dựng nền văn hóa mới
- Ngoại giao: thực hiện trên nguyên tắc bình đẳng, tương trợ, thêm bạn, bớt thù.
3. Ý nghĩa
Soi sáng cho toàn Đảng, dân ta đấu tranh chống thù trong giặc ngoài nhằm bảo vệ nền độc lập dân tộc, xây dựng cuộc sống mới.
Chỉ thị phản ánh một quy luật lớn của cách mạng Việt Nam sau cách mạng Tháng Tám, giành chính quyền phải đi đôi với bảo vệ chính quyền, đồng thời phản ánh một quy luật lớn của lịch sử dân tộc là “Dựng nước phải đi đôi với giữ nước”